politicnost umetnosti

 

O tri rada*

sa 52. Oktobarskog salona

 

*tekst je napisan novembra 2011. za časopis Propeler  #3 (tematski broj o Oktobarskom salonu), ovde ga objavljujem u neznatno izmenjenoj verziji

 

Na prošlogodišnjem Salonu se prosečni posetilac, zainteresovan za savremenu umetničku produkciju, suočavao sa brojnim problemima u razumevanju izloženih radova. Prvenstveno, statementi uz radove su bili nekomunikativni i često nisu govorili ništa o onome što je izloženo. U brojnim slučajevima nam ni tekst iz kataloga nam nije mogao pomoći. Mnogi važni aspekti jednog rada su ostajali nepoznati i moguće ih je bilo saznati tek uz stručno vođenje. Diskutovati o konceptu izložbe, i o tome koliko se koji rad uklapao u taj koncept je gotovo nemoguće kada, iz predviđenih sredstava informisanja o radovima nismo mogli saznati gotovo ništa relevantno. Donekle je ovaj problem bio nadomešten sesijama razgovora sa umetnicima/cama o izloženim radovima, ali za brojne posetioce Salona izložba je ostala teško čitljiva i neartikulisana. Uprkos svemu, Salon je uspeo da postavi nekoliko radova koji problematizuju jedno važno pitanje savremene umetnosti: Gde je granica između građanskog aktivizma i umetničkog aktivizma?

Read more

Uvod

 

Svaki istoričar i teoretičar koji se želi baviti valorizacijom savremene umetnosti je upućen na poznavanje umetnosti prethodnih par decenija. Savremena umetnost često nalaže multidisciplinarni pristup i poznavanje najšireg spektra teorije radi diskurzivnijeg čitanja umetničkih radova. Jedan od aktuelnih problema je  odnos između umetnosti i politike. Ono što želimo postići u ovom tekstu je konstruisanje teoretskog postupka za čitanje odnosa umetnosti i politike na umetničkoj sceni Srbije od 1989. do 1995. godine. Poznavanje tog kratkog vremenskog perioda u umetnosti, kao i teoretsko iščitavanje odnosa umetnosti i politike u njemu, je relevantno za bolje razumevanje savremene umetničke scene u Srbiji danas. Ovaj tekst je zamišljen kao jedan u nizu radova kojima želimo mapirati i problematizovati istorijske neuralgične tačke savremene umetnosti u Srbiji. Read more

 

POLITIÄŒNOST UMJETNOSTI U DOBA NEOLIBERALNOG CINIZMA
Razgovor s Aldom Milohnićem

 

Teorija koja Hoda (Beograd) i Kontrapunkt (Skoplje) u okviru projekta Raškolovano znanje (O^O) organizirali su u januaru 2011. u Kulturnom centru Magacin u Kraljevića Marka seminar i javno predavanje Alda Milohnića, sociologa i teoretičara teatra i kulture iz Ljubljane. U projekat kolektivnog samoobrazovanja u umetnosti i kulturi Raškolovano znanje, Milohnić se uključio na poziv radne grupe Umetnost i/kao politika, koja se bavi istraživanjem odnosa umetnosti i politike, kao i mogućnosti repolitizacije diskursa humanistike. Objavljujemo Milohnićeve odgovore na pitanja članova/ica naše radne grupe, koja su usledila nakon njegovog gostovanja u Beogradu.

 

Koliko je moguća autonomna umetnost danas, i na koji način?

 

Da bi uopće mogli razmišljati o “autonomnoj umjetnosti” danas moramo se najprije vratiti nekoliko koraka natrag u prošlost. Autonomna umjetnost je naime kategorija buržoaskog društva s kraja 18. stoljeća. Prije pojave prosvjetiteljstva, umjetnička produkcija bila je u funkciji dvora, aristokracije i crkve. Jačanje buržoazije donosi sa sobom i oslobađanje ondašnjeg društva od feudalnih spona i stvaranje tržišta. U tome se ogleda revolucionarna uloga buržoazije, o kojoj pišu još Marx i Engels u Komunističkom manifestu. Read more

Esej Žaka Ransijea koji nam može pomoći da shvatimo razvoj njegovih terimna i
njihovu upotrebu

 

Objavljeno u: Paragraph, Edinburgh, br. 28, 2005., 13-25.
Ranciere – From Politics to Aesthetics

(краток осврт на „Големата вода“ од Живко Чинго и филмот „Големата вода“ на Иво Трајков)

Golemata voda trailer

„Големата вода“ (2004) режија: Иво Трајков, сценарио: Иво Трајков, Владимир Блажевски, директор на фотографија: Суки Медечевиќ, музика: Кирил Џајковски, улоги: Митко Апостоловски, Мето Јовановски, Сашо Кекеновски, Верица Недеска, Маја Станковска, награди: Гран при на 26-тиот Интернационален филмски фестивал во Валенсија и награда за најдобра режија, најдобра филмска музика и најдобра фотографија на фестивалот во Валенсија (2005), најдобар филм на Интернационалниот филмски фестивал во Дубровник (2005), и награда од публиката на филмскиот фестивал во Констанца, Романија (2005). Read more

(кон филмот „Панкот не е мртов на Владимир Блажевски и врските со македонското транзициско општество)

Панкот не е мртов
„Панкот не е мртов“ (2011), режија: Владимир Блажевски, сценарио: Владимир Блажевски, музика: Александар Пејовски, продуцент: Дарко Попов, улоги: Јордан Симонов, Камка Тоциновски, Тони Михајловски, Џевдет Јашари, Кирил поп Христов. Read more

Veoma značajna knjiga za svakog ko počinje misliti o odnosima umetnosti i politike. U ovom engleskom prevodu osim teksta “The Distribution of the Sensible”, tu je i intervju sa Ransijeom,
kao i  pogovor Slavoja Žižeka

 

25269184-Ranciere-Jacques-The-Politics-of-Aesthetics-the-Distribution-of-the-Sensible-2004

Film “Zombietown” engleskog režisera Marc Hawker-a iz 1995.godine
može biti zanimljiv materijal za naše polje istraživanja. Reč je o dokumentarcu prepunom haotičnih sekvenci koji ne nose neki naročiti narativ već pre služe (ili bi barem trebalo da služe) dokumentaciji stanja u Beogradu tokom čitave te 1995. god. Read more

Teorija koja Hoda (Beograd) i Kontrapunkt (Skoplje) u okviru projekta Raškolovano znanje (O^O) organizuju seminar i javno predavanje Alda Milohnića, sociologa i teoretičara teatra i kulture iz Ljubljane. U projekat kolektivnog samoobrazovanja u umetnosti i kulturi Raškolovano znanje (O^O), uključio se na poziv radne grupe Umetnost i/kao politika, koja se bavi istraživanjem odnosa umetnosti i politike, kao i repolitizacije diskursa humanistike. Predavanje i diskusija u Kulturnom centru Magacin, zamišljeni su kao završna sesija dvodnevnog seminara koji će Aldo Milohnić raditi sa ovom radnom grupom.
JAVNO DOBRO I NJEGOVE PERFORMANSE
Borba za očuvanje javnog prostora pred investicijskom ekspanzijom korporativnog kapitala ima dugu istoriju. Relativno novijeg datuma je, međutim, neoliberalna strategija kojom se izbegava kontrola javnosti putem modela takozvanog “javno-privatnog partnerstva”. Mada je ova fraza sama po sebi oksimoron, političari, menadžeri i PR odeljenja koriste je da zamagle realne pretnje koje ova vrsta poslova predstavlja za javni interes.
U uvodu svog predavanja, Aldo Milohnić će problematizovati prodor privatnog kapitala u javni urbani prostor, s posebnim osvrtom na komercijalizaciju umetnosti i kulture. U drugom delu predavanja biće predstavljeno nekoliko primera umetničkih akcija i performansa u urbanom javnom prostoru, s ciljem da se ispita status javnog dobra i javnog interesa u odnosu prema branding-u u ekonomiji, politici i sistemu umetnosti.
Predavanje je na engleskom jeziku, bez prevoda.
ALDO MILOHNIĆ je magistar sociologije kulture. Zaposlen je u Mirovnom institutu – Institutu za savremene društvene i političke studije u Ljubljani, kao naučni saradnik na istraživanjima iz oblasti sociologije kulture i kulturnih politika. Urednik je edicije Politike i autor nekoliko knjiga, od kojih je najnovija Teorije savremenog pozorišta i performansa (2009), koja se upravo prevodi na srpski jezik. Uredio je desetak tematskih brojeva časopisa za umetnost i kulturu, a svoje tekstove najčešće objavljuje u pozorišnim časopisima (Maska, Frakcija, TkH, Amfiteate, Performance Research itd.), zatim u katalozima i zbornicima. Učestvovao je u brojnim međunarodnim konferencijama iz oblasti društvenih teorija, teorija kulture, izvođačkih umetnosti i kulturnih politika, a često predaje i na Seminaru savremenih scenskih umetnosti (Maska, Ljubljana). Oblasti njegovog interesovanja su sociologija kulture, kulturne politike, teorija izvođačkih umetnosti i epistemologija društvenih nauka i humanistike.

Translated by Olga Vuković

Any man today can lay claim
to being filmed.

Walter Benjamin    

In the concluding paragraph of his legendary essay ‘The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction’ Walter Benjamin outlines a critique of the Fascist aestheticisation of politics. His crucial, and later frequently quoted, conclusion is encapsulated in the last two sentences: “This is the situation of politics which Fascism is rendering aesthetic. Communism responds by politicising art.” Read more